PullExo, Kevan Gartland Avrupa En İyi Biyoteknoloji Ürünü Mansiyon Ödülü’nün Sahibi Oldu

Avrupa Biyoteknoloji Derneği (European Biotechnology Thematic Network Association - EBTNA), 1996 yılında kurulan ve o zamandan beri biyoteknoloji endüstrisi ile akademisi arasında bağlantılar kuran, hem akademik hem de endüstriyel projeler sunan bir kuruluştur. Her yıl bu kuruluşun kongresi düzenlenmektedir. Bu yılki kongre 3-5 Ekim’de İstanbul Harbiye Askeri Müzesi’nde gerçekleşti.

Geçen yıl TEKNOFEST Sağlık ve İyi Yaşam Teknolojileri ön kuluçka kategorisinde en iyi girişim ödülünü alan BUÜ’lü PullExo bu sene Harbiye Askeri Müzesi’nde yapılan European Biotechnology Kongresi’nde Kevan Gartland Honorable Mention Award ödülüne layık görüldü. Ödülü EBTNA başkanı Prof. Dr. Munis Dündar takdim etti.

PullExo Nedir ve Nasıl Çalışır?

PullExo, omurilik yaralanmaları gibi el fonksiyonlarında bozukluk yaşayan bireylere fiziksel destek ve rehabilitasyon sağlamak için tasarlanmış mobil bir el dış iskeletidir. Kullanıcının hareket isteğini ön koldan toplanan yüzey elektromiyografi (sEMG) kas sinyalleri yoluyla algılayarak kavrama hareketine yardımcı olur ve günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlığı artırır. Cihazın üzerindeki entegre ekran aracılığıyla bireye gerçek zamanlı görsel sEMG biyofeedback sunularak rehabilitasyonun hızlandırılması amaçlanır.

Cihaz, parmaklara giyilen yüzükler ve palmar ve dorsal taraflara yerleştirilmiş minyatür motorlara bağlı iplerden oluşan bir hareket sistemi kullanır, böylece parmakların doğal anatomisini taklit eder. Motorlar, elin kapanması ve açılması için antagonistik bir şekilde çalışır. Cihaz ayrıca kullanıcılara sEMG seviyesini entegre ekran aracılığıyla, artan kas aktivitesiyle küçülen bir daire şeklinde gösterir. Bu tasarım, elin kapanma hareketini soyut bir şekilde temsil etmeyi amaçlar, böylece kullanıcı, kavranan nesneye odaklansa bile görsel geri bildirimi anlayabilir. Omurilik yaralanmasına sahip birey kolay giyilebilir gövde sayesinde cihazı ortalama bir dakikada yardım almadan takabilir, bu da hastaların günlük yaşamlarında özerkliklerini yeniden kazanma potansiyeline işaret eder.

Ürün sürdürülebilir ilkeler göz önünde bulundurularak tasarlanmıştır ve dönüştürülmüş tekstil atığı (tıbbi el bilek ateli) içermektedir. Mevcut dış iskeletlerin aksine gövde, ekran, elektronikler, motorlar ve batarya gibi tüm bileşenler tek bir parça üzerinde birleştirilerek mobil bir rehabilitasyon merkezi ortaya konmuştur. Bu tasarım, kullanıcıların ağır motor veya batarya paketleri gibi ek üniteler olmadan tamamen hareketli kalmasını sağlar ve günlük aktivitelerine kesintisiz devam etmelerine olanak tanır.

Cihaz Niçin Geliştirildi?

Elin kavrama fonksiyonu günlük aktivitelerde bağımsızlığın anahtarlarından biridir, ancak omurilik yaralanması gibi durumlardan muzdarip bireylerin çoğunda ciddi şekilde kısıtlanmıştır. Mevcut rehabilitasyon metotları hem maddi hem de zamansal yatırım gerektirir. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre destek cihazlarına ihtiyaç duyanların yalnızca %10'u bunları karşılayabilecek durumdadır. Rehabilitasyon kliniklerinde ve araştırma laboratuvarlarında kullanılan el dış iskeletleri, daha hassas müdahalelere olanak sağladığı için umut verici çözümlerdendir. Ancak mevcut dış iskeletler entegre bir tasarımdan yoksundur ve ek olarak giyilmesi gereken ağır batarya ve motor üniteleri gerektirir, bu da mobilitenin önüne geçer. Kullanıcıların biyosinyallerini gerçek zamanlı olarak kullanıcıya gösteren biyofeedback, iyi bilinen bir rehabilitasyon yöntemi olmasına rağmen dış iskeletlere entegre edilmemiştir. Ayrıca, mevcut üretim süreçleri, Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SDG) 3 ve 12’de vurgulanan sürdürülebilir tasarım ilkelerini genellikle göz ardı etmektedir. PullExo, genellikle yalnızca bir sefer kullanılan tekstil tıbbi atel kullanarak bu sorunları ele almaktadır. Bu hepsi-bir-arada tasarım, PullExo'nun klinik ve araştırma ortamları dışında bağımsız bir yardımcı ve rehabilitasyon aracı olarak işlev görmesini sağlar ve daha geniş bir erişilebilirliğe olanak tanır.

PullExo, Coşkunöz Eğitim Vakfı’nın desteğiyle İsmail Emir Yassı ile Prof. Dr. Şehime Gülsün Temel tarafından ortaya konmuş, ve Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Mühendislik Fakültesi, ve İstanbul Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi öğrencileri ve akademisyenlerince geliştirilmeye devam etmektedir. Endüstriyel tasarım tescili ve marka alınmış (TR2022/014332), ayrıca Uludağ Üniversitesi adına ulusal ve uluslararası patent başvuruları (PCT/TR2022/051333) yapılmıştır. Cihaz prototipi ile üniversite hastanemizde omurilik yaralanmasına sahip hasta grubuna yönelik gerçekleştirilen klinik çalışmada (onay numarası: 2023-27/32) kavrama fonksiyonu ve hasta bağımsızlığını artırma yönünde olumlu sonuçlar elde edilmiştir.